Vrtovi uz zaliv

Obrada: Ana Rajković

"Vrtovi uz zaliv" (Gardens by the Bay) predstavljaju urbano-pejzažnu strukturu koja zauzima prostor od 101 hektar. Nalazi se u centralnom delu Singapura, uz rezervat ,,Marina Reservoir''. Ova pejzažno-urbana celina sadrži tri vrtne podceline koje su okrenute ka moru: Vrt južnog zaliva (Bay South Garden), Vrt istočnog zaliva (Bay East Garden) i Vrt centralnog zaliva (Bay Central Garden). Ovaj projekat, Vlada Singapura, strategijski je osmilila kako bi promenila asocijaciju na ovaj grad. Namera im je bila da grad ne bude poznat kao Grad sa vrtovima, već kao Grad u vrtu. Nastojali su da se poveća kvalitet življenja, da sagrade parkovno-urbani rekreativni centar i simbol nacije. U Januaru 2006. godine raspisan je internacionalni konkurs koji je okupio veliki broj interesenata . Dostavljeno je više od 70 radova, iza kojih je stajalo 170 firmi iz 24 zemlje.

Podela vrtnog kompleksa

Vrt centralnog zaliva

Projektovan je kao veza između Južnog i Istočnog vrta. Zauzima površinu od 15 hektara i proteže se uz dugu morsku obalu od 3 kilometra, tako da ima direktan pristup vodi. U ovom delu vrta, tokom narednih godina, očekuje se još razvojnih i oblikovnih promena.

Vrt istočnog zaliva

Ovaj vrt zauzima 32 hektara, takođe uz morsku obalu dugu 2 km., koja je povezana sa rezervatom "Marina Reservoir". Ova celina se sastoji iz više manjih vrtnih mikroambijenata, dizajniranih u obliku velikih tropskih listova. Svaki taj vrtni mikroambijent ima specifičan dizajn, karakter i temu. Postoji pet kanala čiji se potezi poklapaju sa pravcem vetra, čime je proširena linija obale, a u isto vreme omogućeno je navodnjavanje slobodnim padom i čišćenje vazduha. "Vrt istočnog zaliva" sadrži nekoliko tematskih mikroambijenata (vrtnih podcelina) kao što su:

"Bašta hrane". Temu ove vrtne podceline čine razne lekovite i druge vrtne vegetacijske jedinice i komponovane grupe, kao i začini koji se upotrebljavaju u kulinarstvu tipičnom za Singapur i Jugoistočnu Aziju.
"Bašta na vodi". Ovaj segment ima rekreativne i edukativne sadržaje. U bašti se nalazi vodopad koji ponire u plitak bazen. Ovde dominiraju biljne vrste koje najbolje uspevaju na vodi.
Kej za čamce. Novo pristanište za čamce i kanue projektovano je kao mesto za odigravanje sportskih aktivnosti na vodi.
Tematska zgrada. U objektu su sadržaji koji ukazuju na povezanost između vode, biljnih vrsta i životinja. Tu se edukuju se posetioci o načinu na koji ovakve prirodne veze utiču na živote ljudi.
Vrt južnog zaliva. Ovo je najveća vrtna celina koja ima površinu od 54 hektara. Tu dominira vrtno stilizovani tropski pejzaž koji je vrhunski oblikovan, pa se može svrstati među najbolje izvedena vrtlarska umeća u 21. veku.

Dizajn ove vrtne celine je osmišljen tako da podseća na tropsku orhideju, pod imenom "Vanda Miss Joaquim". Ovom tropskom cvetu u Singapuru pridaju poseban značaj, jer je on još i simbol nacije. Oblik cveta tropske orhideje apliciran je i u okviru "staklenih bašti". Prema njenom obliku lista stilizovane su vrtne tvorevine, dok staze imitiraju nervaturu listova, a koren simbolizuje tok vode, energije i komunikacije.

Zastakljene vrtne jedinice

To je kompleks koji u stvari čine dve "staklene bašte" od kojih je jedna nazvana "Cvetna kupola", a druga "Prašuma". Obe se nalaze uz ivicu Marine i obe su graditeljski atraktivne, energetski efikasne i imaju programirane klimatske uslove, koji se ne menjaju tokom godine, a pogoduju vrtnim stilizacijama floralnih elemenata.

"Cvetna kupola". Ovaj objekat prostorno je veći od susednog. Izagrađen je na površini od 1,2 hektara. Klima unutar ove zastakljene građevine je blaga i suva, pogodna za floru iz Mediteranskog područja i sličnih blažih tropskih regiona, kao što su neki tropski regioni u Australiji, Južnoj Americi i Južnoj Africi. Unutar ove "staklene bašte" postoji i prostor sa velikim ekranima, gde se prikazuju korišćene cvetne vrste.

Prašuma

Zauzima 0,8 hektara zemljišta. Karakteristična je po tome što ima hladnu i vlažnu klimu, koja se konstantno održava upotrebom složenog eko-sistema. Ovakvi klimatski uslovi su prisutni u tropskim planinskim predelima, na visinama između 1000 i 3000 metara iznad nivoa mora (kao npr. u Jugoistočnoj Aziji, Srednjoj i Južnoj Americi). Unutar ove "staklene bašte", izgrađena je veštačka planina visine 42 metara, koja je dobila ime "Planina u oblacima". Unutra se nalazi lift, koji posetioce penje na vrh veštačke planine, a odatle je spuštanje omogućeno kružnom stazom. Iznad ove staze, sve vreme teče hladna voda formirajući veštački vodopad. Veštačka planina u potpunosti prekrivena (obrasla) floralnim elementima koji podnose ovakavu klimu. U određenim vremenskim periodima, preko posebnog tehničkog sistema, formira se sumaglica. Sve je u detalje planirano, kako bi posetioci imali utisak da su na izletu u prirodi.

Superdrveće

"Superdrveće" je skup građevina (tornjeva) koji svojim izgledom asociraju na drveće. Nalaze se u centralnom delu ovog pejzažno-urbanog kompleksa "Vrtovi uz zaliv". Ovaj kompleks ima 18 tornjeva u obliku drveća, čije visine variraju od 25 do 50 metara. To su multifunkcionalni vertikalni vrtovi. Tu je omogućena ugradnja i rast raznih floralnih elemenata. Ne samo što po izgledu podsećaju na drveće, već i preko održive tehnologije, imaju ekološku funkciju. U njih su ugrađene foto-ćelije koje sakupljaju solarnu energiju. Ta energija se koristi za osvetljenje. "Superdrveće" se ponaša kao kolektor kišnice, koja se upotrebljava za navodnjavanje i funkcionisanje fontana. Ovo "Superdrveće" može da prerađuje i vazduh. Recikliran vazduh se prosleđuje u zastakljene vrtne jedinice "Prašuma" i "Cvetnoj kupoli". Između dva najveća vertikalna vrta, izvedena je nivelisana ,,adrenalinska'' staza, tzv. "OSBC Skyway". Sa te staze posetioci mogu da posmatraju Vrt sa velike visine i uživaju u prelepom pogledu. Na vrhu najvišeg vertikalnog vrta (50 metara) nalazi se prostor predviđen za posluživanje hrane i pića. Tokom večernjih časova "Superdrveće" postaje atraktivno zahvaljujući muzičkom spektaklu, nazvanom "OSBC Vrtna rapsodija". "OSBC Skyway" dobio je ime po lokalnoj banci, koja je investirala u pomenutu "adrenalinsku" stazu, koja je dugačka 128 metara, i na visini od 22 metara.

Tematski vrtovi

Postoje 2 tematska vrta. Bazirani su na međuodnosu "biljke i ljudi" i "biljke i planeta". Predstavljaju važan deo edukativnog programa u ovom vrtno-urbanom kompleksu. Cilj je da se prenese znanje o biljnom svetu. Tema "Biljke i ljudi" bazira se na istoriji vrtlarstva u Singapuru i ulogu koju biljne vrste imaju u toj kulturi. U vezi s tim, rađena je i studija o ekonomski važnim biljnim vrstama za Singapur i Jugo-istočnu Aziju. Tema "Biljke i planeta" prikazuje mrežu veza između različitih biljnih vrsta koje uspevaju u šumama, sa akcentom na biodiverzitet biljnog života na planeti.

Izložba cveća i glavni izložbeni prostor

Nakon završetka svih građevinskih radova, prostor za izložbu cveća funkcionisaće kao uvodni ulaz u vrtove. Prema projektu, postojaće natkriven prostor za izložbu, sa raznim prodavnicama hrane i pića. A glavni izložbeni deo, biće prostrana i stilizovana vrtno-parkovna celina sa pozornicom u centralnom delu.

Održiva bašta koja povoljno utiče na okruženje

Prilikom projektovanja vrtno-ambijentalnih celina, vodilo se računa o dobrobiti okolnog prostora, primenom tehnologije koja doprinosi održivosti. Veštačka jezera imaju vrednost u estetskom i hidrološkom smislu. Koriste se kao kolektori kišnice i na taj način ona dobijaju ulogu ekološkog filtera. To je postignuto upotrebom vodenih biljnih vrsta, koje čiste vodu pre nego što se ona prosledi u rezervoar. Niz veštačkih jezera u središnjem delu ovog vrtno-urbanog kompleksa, nosi naziv "Jezera vilinog konjica". Sa mosta koji povezuje sva jezera, pruža se izuzetno lep pogled na kompleks "Superdrveća". Most je nazvan po imenu veštačkog jezera "Most vilinog konjica".